Verschillende eetculturen zorgen voor diversiteit, een rijkdom aan smaken en brengen mensen samen. Helemaal als de verhalen achter de gerechten verteld worden. Daarom nemen onze speciale gastredacteuren je mee op een smakelijke reis langs hun ‘roots’ en vertellen ze met alle liefde over hun eetgewoonten en hun favoriete recept. Want hoe verschillend onze keukens ook zijn: eten verbindt. Dus kook, ruik en proef mee!
Erika: "Het zoete van honing en banaan maken de zuurkool minder zuur"
Erika Luijendijk van Mastrigt
71 jaar, Sleeuwijk
Herkomst: Nederland/Duitsland
Erika’s Duitse moeder kwam als meisje van zeventien naar Nederland. Zij kon geweldig koken en bakken en gaf veel recepten aan haar dochter door. Eens in de zoveel tijd krijgt Erika zin om een Duitse taart of pudding te maken. Maar ook op doordeweekse dagen komt er regelmatig een Duits gerecht op tafel, zoals haar favoriete zuurkoolschotel. “Ik heb zelf niet in Duitsland gewoond, maar we gingen er vroeger wel elke schoolvakantie naartoe. Daar heb ik mooie herinneringen aan. We verbleven in een familiehuis met een grote tuin, waar mijn familie zelf groente en fruit verbouwde. Mijn moeder sprak Nederlands met me. Maar doordat ik in die fijne familievakanties zoveel met mijn Duitse neefjes en nichtjes speelde, heb ik toch de Duitse taal opgepikt. Van de Duitse eetgewoonten weet ik nog dat de lunch de hoofdmaaltijd was. Dan kwam er om vier uur koffie met verschillende soorten taart op tafel, daar werd echt een extra eetmoment van gemaakt. Om een uurtje of acht volgde dan nog een eenvoudige broodmaaltijd. Zelf ga ik het liefst de keuken in om iets bijzonders te koken of te bakken. Zo bak ik graag een taart als ik bezoek krijg, Schwarzwälder Kirschtorte bijvoorbeeld. Doordeweeks koken vind ik wat minder leuk, dan mag het voor mij wel snel klaar zijn. De Duitse zuurkoolschotel is ideaal op dagen dat ik laat thuis kom. Die maak ik van tevoren en zet ik in de koelkast. Bij thuiskomst hoef ik hem alleen nog maar de oven in te schuiven.”
Jagaira: "De rijst en bonen halen het beste in elkaar naar boven"
Jagaira Hagendijk
40 jaar, Capelle aan den IJssel
Herkomst: Nederland/Colombia
Hoewel ze in Nederland is geboren en opgegroeid, voelt Jagaira zich ook in Colombia thuis. Omdat ze de gewoonten goed kent, omdat ze lijkt op de Colombianen – al is ze voor Colombiaanse begrippen behoorlijk lang – en omdat haar favoriete ingrediënten daar gewoon in de boom hangen. Zoals de avocado’s en bakbananen voor bij het rijstgerecht casamiento. “Toen ik vier was, gingen mijn Nederlandse vader en Colombiaanse moeder uit elkaar. Ik ging bij mijn moeder wonen, we bleven wel in Nederland. Van haar heb ik alles geleerd over de Colombiaanse gebruiken en gerechten. In Colombia is iedereen altijd welkom, óók als het etenstijd is. De gerechten zijn in de basis vaak vrij simpel, maar wel ontzettend smaakvol en kruidig. En door er allerlei losse ingrediënten aan toe te voegen, wordt het toch een luxe maaltijd. Casamiento is daar een mooi voorbeeld van. Daar serveer je bijvoorbeeld ei, avocado, bakbanaan en een tomatensalade bij. Ik voeg er ook weleens gehakt aan toe of we eten er speklapjes bij. Avocado eten we sowieso heel veel, ons dochtertje van 2 is er ook gek op. We voeden haar tweetalig op, ik praat Spaans met haar. Toen ik zelf opgroeide, werd erop gehamerd dat ik vooral goed Nederlands moest leren. Maar inmiddels is wel bekend dat tweetalig opvoeden veel voordelen heeft. Ik vind het ook belangrijk om haar zo een deel van mijn achtergrond mee te geven.”
Prabhjot: "Raita is ook lekker als groentedip"
Prabhjot Kaur Pamma
32 jaar, Amsterdam
Herkomst: India
Prabhjot is aanhanger van het sikhisme. In die religie is delen heel belangrijk. In de tempel en tijdens de optocht op de feestdag Vaisakhi is er eten voor iedereen, waaronder traditionele Indiase gerechten als roti, dahl en kheer. In auberginecurry met raita en naan komen enkele van Prabhjots favoriete ingrediënten samen.
“Op mijn vierde kwam ik met mijn moeder naar Nederland, mijn vader woonde hier al. Van de tijd dat ik in India woonde, weet ik bijna niets meer. We woonden in Ludhiana, een grote stad in het noorden van het land. Daar woonden we met mijn opa, oma en tantes in een huis. Ik herinner me alleen nog dat we een schommel in de achtertuin hadden en dat ik daar op schommelde. Van de Indiase eetcultuur daarentegen heb ik juist héél veel meegekregen. Want hoewel mijn vader meer dan 30 jaar in Nederland woont, heeft hij nog nooit een boterham met kaas gegeten. Mijn moeder kookt drie keer per dag Indiaas voor hem. Soms probeert ze weleens iets anders, pizza bijvoorbeeld, maar dan zegt mijn vader: ‘wat eten we als avondeten?’ Dat moet echt roti en dahl zijn! Mijn man is ook Indiaas en hij is net zo: hij eet het liefst drie keer per dag roti. Naan eten we vooral op een feestje of als we uit eten gaan. Dat ligt wat zwaarder op de maag dan roti. Bij de auberinecurry is knoflooknaan een aanrader. Aubergines eten we sowieso graag, ook gestoofd zijn die erg lekker.”
Vanessa: "Als gemberbier op smaak is, dan is het écht verrukkelijk"
Vanessa Veldhuis
43 jaar, Almere
Herkomst: Suriname
De Surinaamse taal, eten en muziek spelen een grote rol in Vanessa’s leven. En er gaat geen feestje voorbij zonder ‘gingabiri’ oftewel gemberbier. Hiervan kan deze muzieklerares – die een stichting runt voor talentontwikkeling van onder andere kwetsbare doelgroepen – intens genieten. “Ik heb leren koken van mijn moeder vanaf dat ik
9 jaar was. Ik kookte toen al regelmatig hele maaltijden voor ons gezin en gaandeweg heb ik mijn eigen stijl ontwikkeld. Wat ik ook maak, al zijn het bijvoorbeeld aardappels met spruiten (gebeurt overigens niet vaak), ik voeg er altijd iets van mezelf aan toe. Op z’n Surinaams, zeg maar… Knoflook, uien, maggiblokjes en pepers zorgen voor die specifieke smaak, net als gember. Tijdens feestjes is het bij ons gebruikelijk om gemberbier te maken. Ik hou meer van de frisse variant, maar anderen maken hem juist heel zoet of pittig door er een madame- jeanettepeper aan toe te voegen. Een goed gemberbier is voor mij lekker zoetig en een beetje spicy. Ik voeg er graag citroen- en ananassap aan toe en als hij dan op smaak is, dan is dit drankje écht heerlijk dorstlessend. Mijn kinderen (van 3 en bijna 1) en mijn partner genieten er ook van. Hij komt uit Nigeria en ik ben van oorsprong Afro-Surinaams, dus we hebben uiteindelijk dezelfde ‘roots’. Dat zie je niet alleen terug in de basis van onze keukens, maar ook in onze voorliefde voor afromuziek en lekker eten en drinken.”
Katharina: "De beste moussaka die ik ooit heb gegeten"
Katharina Stavrinidis
36 jaar, Noordwijk aan zee
Herkomst: Griekenland/Nederland
Een Nederlandse moeder en een Griekse vader: Katharina groeide op met zowel boerenkool als moussaka. Sinds ze 10 jaar geleden besloot om veganist te worden, neigt ze steeds meer naar haar Griekse ‘roots’. Niet vreemd, want ook zonder vlees of vis kun je in de Griekse keuken alle kanten op. “Ik ben me pas echt gaan verdiepen in koken toen ik veganist werd. Dat heeft me uitgedaagd om meer te experimenteren met kruiden en vervangende producten, bijvoorbeeld voor melk en kaas. En juist de Griekse keuken leent zich daar goed voor. Ook omdat een Griekse maaltijd meestal bestaat uit verschillende kleine bordjes met veel groenten, zoals gevulde tomaatjes, salade of aardappels waar iedereen iets van pakt. Natuurlijk kent de Griekse keuken ook veel gerechten met vlees en ik weet nog dat ik in het begin vooral de moussaka erg miste. Totdat mijn zusje Christina – eveneens veganist – een ‘vegan’ versie voor mij maakte. Ik was direct verkocht. De gegrilde aubergines in combinatie met linzen, knoflook, oregano, tomatensaus en bechamel: het was de beste moussaka die ik ooit heb gegeten! Sindsdien maak ik hem vaker als vrienden komen of als we als gezin hier in Nederland of in ons vakantiehuis in Griekenland bij elkaar zijn. Van huis uit heb ik meegekregen dat samen eten hét moment van de dag is. Aan tafel doet iedereen mee en ontstaan vaak de beste gesprekken. Die gezelligheid en aandacht voor elkaar tijdens het eten, dat is typisch Grieks. En dat houden we nog altijd in ere.”
Edward: "De combinatie van al die zoete knollen bij elkaar met vis en ei: goddelijk!"
Edward Linger
56 jaar, Zoeterwoude-Rijndijk
Herkomst: Suriname/India
Als muzikant reisde hij de hele wereld over en nog altijd gebruikt hij de lengte van bepaalde liedjes als kookwekker. Ritme, smaak en kleuren zijn voor Edward, die op zijn negende vanuit Suriname naar Nederland kwam, onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Ze komen onder meer samen in zijn favoriete gerecht heri heri. “Ik ben een mix van Surinaams (moeder) en Indiaas (vader) en ik groeide op tussen de napiplanten en de groene mango’s aan de bomen. Mijn vader heeft mij destijds geleerd om de napiplant te telen en nu heb ik hem ook staan in mijn eigen volkstuintje. Napi is een wortelknol in allerlei kleurvarianten en is samen met cassave, zoete aardappel en groene bakbanaan een vast onderdeel van heri heri. De kleuren – waar wij Surinamers zo dol op zijn – geven niet alleen het feestelijke karakter van het gerecht aan, maar zijn ook nodig voor het lichaam om gezond te blijven. En dan die combinatie van al die zoete knollen bij elkaar met vis en ei, goddelijk! Het is niet alleen lekker, maar er wordt je in Suriname geleerd waar het gerecht vandaan komt en dat het oorspronkelijk als krachtvoer werd gegeten op de plantages, met zelf verbouwde knollen en verse vis. De verse vis heeft overigens later plaatsgemaakt voor gedroogde vis uit Europa. Vandaar dat er door de jaren heen wat extra olie aan toe wordt gevoegd. Dat alles maakt heri heri zo speciaal. We herdenken met dit gerecht de geschiedenis én we vieren tegelijkertijd het samenzijn met gezelligheid, kleur, dans en ritme.”
Margareth: "Door alle vlees, vis en groenten komt de rijst helemaal in de war"
Margareth Tjin
Almere
Herkomst: Curaçao
Deze kwieke dame groeide op in Curaçao waar het koken en bakken haar met de paplepel is ingegoten. Eenmaal in Nederland ging Margareth naar de culinaire vakschool. Ze houdt van authentiek en zeker niet van maatbekers, want zo luidt haar motto: ‘als je kookt vanuit je hart, dan ga je dat proeven…’ “Ik noem mijzelf een exotische cocktail. Mijn vader was Chinees en mijn moeder Antilliaans en als ik jarig was kookte mijn vader altijd Chinees. Ik ben opgegroeid met funchi, maismeel in water gekookt, die ik vroeger – dan zat ik niet aan tafel, maar tussen de benen van mijn oma – uit haar hand gevoerd kreeg. Dan liep je als kind even rond en dan ging je weer een hapje halen. Ook mocht ik van mijn oma als klein meisje op een bankje klimmen aan haar linkerkant om mee te kijken en te helpen met snijden en roeren. Ze had geen vaste recepten, ze onthield alles. Ze maakte heel lekkere pasteitjes, soepen maar ook experimentele recepten zoals ‘gevulde kaas’, waarbij restjes kaas gemengd werden met gehakt. Ook aros bruá is zo’n eenpansgerecht. Het is ontstaan in de slaventijd waar de kokkinnen alles meekregen wat overbleef om in een grote pan te doen en te herverdelen. Ik weet nog dat mijn zoon ooit aan mij vroeg: ‘mamchie, hoe heet dit recept in het Nederlands?’ Ik zei: ‘ik denk gemengde (bruá) rijst (aros)’. ‘Ach arme rijst,’ zei hij toen, ‘door alle vlees, vis en groenten komt het helemaal in de war.’ Sindsdien heet aros bruá bij ons: rijst in de war.”
May: "In Taiwan eten we dit gerecht als voorgerecht"
May Cheng
45 jaar, Geldrop
Herkomst: Taiwan
In 2005 kwam ze voor de liefde naar Nederland. Aan twee dingen kan May nog steeds niet wennen: het Nederlandse weer en het Nederlandse eten. Lunchen met brood doet ze liever niet, ze is gewend om drie keer per dag warm te eten. Maar als ze dan toch brood bakt, kiest ze voor Taiwanees crèmebrood. “Ik dacht altijd dat dit brood Europees of Amerikaans was, want in Taiwan krijg je het alleen geserveerd bij een steakhouse. Pas toen ik in Nederland woonde, kwam ik erachter dat het typisch Taiwanees is en dat je het hier nergens kunt krijgen. Nu bak ik het regelmatig zelf. Ik was zo blij toen dat voor de eerste keer gelukt was, het bracht echt herinneringen terug uit Taiwan. Onze kinderen van 12 en 15 vinden crèmebrood lekkerder dan Nederlands brood, er zit meer smaak aan. Ik probeer ze regelmatig mee te nemen naar Taiwan om mijn familie te bezoeken, maar de laatste keer is alweer drie jaar geleden. We vieren wel de belangrijkste feestdag uit Taiwan, het Maanfestival. In Taiwan wordt er alleen tijdens het Maanfestival gebarbecued, de rest van het jaar nooit. Er wordt ook speciale maancake gebakken, die je deelt met je familie. ’s Avonds kijk je samen naar de volle maan, die dan heel mooi is. Wij vieren het nu met Taiwanese vrienden die ook in Nederland wonen. Het is een waardevolle traditie die ik onze kinderen graag meegeef.”
Denice: "Dit barbecuerecept maak je net zo makkelijk met een grillpan"
Denice Hoogeveen
35 jaar, Spijkenisse
Herkomst: Nederland/Suriname/Australië
Ze kan zich er niet veel van herinneren, maar toen ze klein was heeft Denice een tijdje in Australië gewoond. Een gerecht met een Australisch tintje, zoals gegrilde zalm met creamy mashed potatoes, heeft daarom een klein streepje voor. Maar eigenlijk pikt ze het liefst uit alle wereldkeukens iets mee. “Ik ben opgevoed door mijn Surinaamse moeder, zij is van Creoolse afkomst. Met mijn vader, die van Nederlands/Australische afkomst is, heb ik niet heel veel contact. Maar ik vind het wel heel leuk dat ik Australisch bloed heb, dat hoor je niet zo vaak. Het is ook een prachtig land. Mijn kookskills heb ik denk ik van mijn vader, want mijn moeder houdt niet van koken. Ik heb het mezelf geleerd, door veel te proeven, recepten uit te proberen en er dan mijn eigen draai aan te geven. Overal gaat wel een vleugje ‘Su’ doorheen zoals ik dat noem: mijn Surinaamse hand van koken. Ik vind het belangrijk om gevarieerd te koken en mijn twee kinderen kennis te laten maken met veel verschillende smaken. Daarbij zijn er natuurlijk veel meer keukens om uit te putten dan de Surinaamse en de Australische. Volgens goed Surinaams gebruik moeten mijn kinderen van jongs af aan hun bord leegeten. Ik ben ervan overtuigd dat ze daarom nu alles lusten. Sinds een paar jaar eet ik geen vlees meer, het stond me opeens tegen. Daardoor ben ik nog creatiever geworden in de keuken. Ik kook ook op Instagram en laat mijn volgers graag zien dat je als niet vleeseter echt niet alleen sla hoeft te eten.”
Tarik: "Chebakia eet je als een soort mini-gebakje bij de thee"
Tarik Rahali
26 jaar, Rotterdam
Herkomst: Marokko
Van commercials tot aan diverse kleine, maar ook grotere rollen in Nederland se series: Tarik timmert als beginnend acteur flink aan de weg. En ondanks zijn drukke bestaan maakt hij altijd tijd om goed en gezond te eten of om bij zijn moeder langs te gaan voor chebakia, zijn favoriete Marokkaanse koekjes. “Samen eten is in de Marokkaanse cultuur heel belangrijk omdat het goed is voor de band met je broers, zussen, vader en moeder. Ik ben opgegroeid met gezelligheid aan tafel en met gerechten die vooraf vaak uren op het vuur stonden. De allerlekkerste tajine van mijn moeder, met gestoomde groentes, kip of vis, is daar een voorbeeld van. Helaas ben ik door mijn drukke acteerleven gedwongen om snelle gerechten te maken. Maar ik gebruik wel vaak elementen uit de Marokkaanse keuken, zoals de gestoomde groentes. Die rol ik dan op in een wrap voor onderweg. Ik hou daarnaast van Aziatisch en ook van een Hollands stamppotje met andijvie, zolang het maar gezond, voedzaam en niet te zwaar is voor op de set. Waar ik écht voor thuis kom zijn de chebakia. Deze traditionele koekjes met honing zijn superlekker en superzoet en staan op tafel tijdens de feestdagen. Het feest begint al bij de (voor)bereiding, want dat is ook onderdeel van onze cultuur dat doe je samen. Het is de bedoeling dat je chebakia als een soort van minigebakje eet bij de thee. En nog een belangrijke tip: sla vooral die geroosterde sesamzaadjes niet over. Dat is de ‘cherry on the cake’!”
